به گزارش خبرنگار مهر، نشر آگاه ششمین چاپ کتاب «زندگی روزمره‌ی تهیدستان شهری ۱۳۹۰ – ۱۳۹۲» نوشته علیرضا صادقی را با شمارگان ۲۲۰ نسخه، ۲۸۴ صفحه و بهای ۵۷ هزار تومان منتشر کرد.
این کتاب در اصل رساله دکتری نویسنده است که از طریق مصاحبه با ۱۴۰ نفر و سایر شیوه‌های کیفی همچون خوانش نامه‌های محلات مورد مطالعه به مراکز دولتی و… به بررسی زیست تهیدستان در شهر تهران می‌پردازد. صادقی در این کتاب کندوکاوی درباره زندگی روزمره تهیدستان شهری در سال‌های پس از انقلاب اقتصادی در ایران عمدتاً سال ۱۳۹۰ - ۱۳۹۲ انجام داده است. یک‌کار مهم نویسنده تحلیل پدیده شوک‌درمانی است که توسط دولتمردان نولیبرال برای جراحی اقتصاد ایران پیگیری می‌شود. طرحی که در یک موج جدید پوپولیستی در سطح ملی به مثابه رخدادی ناگزیر و زیر و رو کننده و به نفع توده‌ها تبلیغ شد. شیوه‌های امرار معاش ایرانیان، بحثی درباره مسکن مهر، مساله ریاضت اقتصادی و… از جمله تحلیل‌های درخشان نویسنده در این کتاب است.
کتاب هفت فصل دارد که عناوین آنها به ترتیب از این قرار است: «نظریه و روش»، «پوپولیسم نولیبرال»، «خیریه‌ای شدن بقا»، «دفاع از روشنایی خانه‌ها»، «خودمانی سازی بازار»، «پیشروی در روزهای سخت» و «موتورسواران معیشتی: شورشیان جدید خیابان». بحث پایانی کتاب نیز «بازاری شدن فزاینده قلمروهای غیررسمی».
نخستین فصل کتاب به بررسی و تعریف مفاهیم نولیبرالیسم، مطالعات تهیدستان، سیاست تهیدستان شهری، غیر رسمی‌سازی و پیشروی آرام اختصاص پیدا کرده است. در فصل دوم مباحثی چون گذار به پوپولیسم نو، انقلاب اقتصادی و بسیج تهی دستان، مبارزات آرام در حاشیه‌ها و… طرح شده‌اند.
در ادامه مطالب کتاب، به فعالیت خیریه‌ها و سازمان‌های مردم نهاد و مناسب شأن تهیدستان پرداخته می‌شود و کارکردهای آنها برای حکومت بندی، تشریح می‌شود. چگونگی مقاومت مشترک اقشار تهیدست در مقابل گران‌شدن بهای خدمات شهری، بررسی می‌شود و در پایان اثبات می‌شود که زندگی تهیدستان با «ترمینولوژی دو وجهی تسلیم / خیزش اعتراضی»، نمی‌تواند تحلیل و داوری شود.
نویسنده در فصل ششم کتاب به تفصیل موضوع مسکن تهیدستان را مورد بررسی قرار داده است. توسعه حاشیه‌نشینی در شهرها و حتی روستاها و از آن جالب‌تر توسعه عمودی خانه‌ها از طریق روابط غیررسمی و غیرقانونی بخشی از محتوای این کتاب را شامل می‌شود. نویسنده بررسی کرده که در جریان ریاضت اقتصادی جریان رسمی بازار و دولت آنچنان سفت و سخت گرفته‌اند که حتی در روستاها نیز بسیاری از افراد مجبور به اجاره‌نشینی شده‌اند.
در فصل انتهایی کتاب کتاب موضوع موتورسواران شهر تهران را بررسی می‌کند، پدیده‌ای که نویسنده آن را به «شورش» در خیابان تشبیه می‌کند. موتورسواران معیشتی برای گریز از بیکاری و بهبود بخشیدن به زندگی‌شان به خیابان‌ها هجوم آوردند و توانستند مسیرها و مکان‌های شهری را اشغال کنند و فضای اجتماعی را تغییر دهند. نویسنده این استراژی تهیدستان را تحت عنوان «سیاست خیابانی» و استفاده خلاقانه از فضای عمومی برای کسب معیشیت مفهوم‌سازی می‌کند.
مقدمه این‌کتاب با نامه یک کارگر تهیدست از اکبرآباد به رئیس جمهور وقت ایران، محمود احمدی نژاد آغاز می‌شود که نویسنده در بخشی از این متن نوشته است: «گروه‌های فاقد امتیاز اگرچه از حق چانه‌زنی سازمان‌یافته و نمایندگی سیاسی راستین برای دفاع از منافعشان محروم شده‌اند، پذیرندگان سربه‌راه و منفعل فرامین فرادستان هم نیستند، بلکه به نحوی متناسب و منعطف با شرایط سیاسی و اجتماعی زمانه در برابر «سیه‌روزی برنامه‌ریزی‌شده» مقاومت می‌کنند.
بر این مبنا کوشیده‌ام تا با روش رخدادنگاری از پایین، استراتژی‌ها و شیوه‌های عمل تهیدستان را برای ادامه‌ی بقا و بهبود بخشیدن به زندگی‌شان روایت کنم و نشان دهم که اجتماعات و جمعیت‌های پراکنده تهیدستان با تلاش‌های معمولی و پیش پا افتاده روزمره نقش خود را بر تغییرات اجتماعی وسیع‌تر حک کرده‌اند.»
نظر شما